Θρόμβωση φλεβών στο πόδι: Παράγοντες κινδύνου, συμπτώματα και θεραπεία

Η φλεβική θρόμβωση και πιο συγκεκριμένα η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση είναι μια κρίσιμη πάθηση που χαρακτηρίζεται από το σχηματισμό θρόμβων αίματος στο εσωτερικό βαθέων φλεβών του σώματος, κυρίως των κάτω άκρων. Αναλυτικότερα, κατά την πάθηση αυτή το αίμα που ρέει μέσα στις συγκεκριμένες φλέβες πήζει, δημιουργώντας πλήθος προβλημάτων. Η αγγειακή αυτή πάθηση συνήθως προκαλεί συμπτώματα όπως πόνος και οίδημα στην περιοχή των φλεβών των κάτω άκρων, ωστόσο ενδέχεται σε ορισμένες περιπτώσεις να παραμείνει ασυμπτωματική. Η φλεβική θρόμβωση στο πόδι συνιστά μια σημαντική ανησυχία για την υγεία λόγω του κινδύνου να οδηγήσει σε πνευμονική εμβολή. Η πνευμονική εμβολή αποτελεί μια απειλητική για τη ζωή επιπλοκή κατά την οποία ένας θρόμβος αποσπάται από κάποια  βαθιά φλέβα και φτάνει στις αρτηρίες των πνευμόνων. 

Εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση στο πόδι: Παράγοντες κινδύνου 

Η βασική παθολογική κατάσταση που ευνοεί την εκδήλωση φλεβικής θρόμβωσης είναι η παρατεταμένη ακινησία. Ο καθιστικός τρόπος ζωής ή οι παρατεταμένες περίοδοι ακινησίας αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης της πάθησης. Αυτό συμβαίνει καθώς η ακινησία εμποδίζει τη φυσική κυκλοφορία του αίματος, οδηγώντας σε σχηματισμό θρόμβων. Παράλληλα, η ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού διαταραχών πήξης του αίματος, όπως η μετάλλαξη του Παράγοντα V Leiden ή η μετάλλαξη του γονιδίου της προθρομβίνης, μπορεί να προδιαθέσει τα άτομα σε φλεβική θρόμβωση. Πρόκειται για μια σειρά κληρονομικών κυρίως παθήσεων που ονομάζονται θρομβοφιλίες.

Ορισμένα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των από του στόματος αντισυλληπτικών και της θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο της εμφάνισης εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης, ιδιαίτερα στις γυναίκες. Υποκείμενες ιατρικές παθήσεις όπως οι καρδιακές, ο καρκίνος, και οι φλεγμονώδεις διαταραχές – τα αυτοάνοσα αυξάνουν τον κίνδυνο φλεβικής θρόμβωσης. Επίσης, μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις ή τραυματικές κακώσεις μπορεί να διαταράξουν την πήξη του αίματος και να αυξήσουν την πιθανότητα σχηματισμού θρόμβου.

Ο κίνδυνος εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης αυξάνεται με την ηλικία, με τα άτομα άνω των 60 ετών να είναι ιδιαίτερα ευάλωτα. Το αυξημένο σωματικό βάρος ταυτόχρονα μπορεί να καταπονήσει το κυκλοφορικό σύστημα, καθιστώντας το πιο ευαίσθητο στον σχηματισμό θρόμβων. Τέλος, τόσο το κάπνισμα όσο και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ συμβάλλουν στον σχηματισμό θρόμβων και επηρεάζουν τη συνολική αγγειακή υγεία.

Συμπτώματα εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης

Η αναγνώριση των συμπτωμάτων της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης είναι ζωτικής σημασίας για την έγκαιρη διάγνωση και την έγκαιρη εφαρμογή της κατάλληλης θεραπείας. Βέβαια, σε ορισμένες περιπτώσεις η πάθηση ενδέχεται να παραμείνει ασυμπτωματική, γεγονός που δυσκολεύει την κατάσταση. Ως προς τα συμπτώματα, αρχικά τα προσβεβλημένα άκρα μπορεί να εμφανίσουν πόνο ή ευαισθησία, που συχνά μοιάζει με κράμπα ή μυϊκή καταπόνηση. Επίσης, το προσβεβλημένο άκρο μπορεί να παρουσιάσει οίδημα. Το δέρμα πάνω από τον θρόμβο μπορεί να παρουσιάσει ερυθρότητα και να είναι ζεστό στην αφή. Όταν η θρόμβωση αφορά κάποια επιφανειακή φλέβα στο πόδι, αυτή μπορεί να γίνει ορατή, σκληρή και επώδυνη και να συνοδεύεται από δερματική φλεγμονή. Αυτό ονομάζεται επιφανειακή θρομβοφλεβίτιδα. Επίσης σε κάποιες περιπτώσεις η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση μπορεί να προκαλέσει διάταση άλλων επιφανειακών φλεβών, φαινόμενο το οποίο ονομάζεται επίφλεβο, κάτι που μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε μόνιμη κιρσοποίηση αυτών. 

Σχεδόν στο 50% των σοβαρών εν τω βάθει θρομβώσεων προκαλείται μόνιμη καταστροφή των φλεβικών βαλβίδων, οδηγώντας σε μεταθρομβωτικό σύνδρομο. Το μεταθρομβωτικό σύνδρομο συνιστά μακροχρόνια επιπλοκή της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης και εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως μόνιμο οίδημα, έντονο πόνο, χαρακτηριστική μελάγχρωση και σχηματισμό φλεβικών ελκών σε προχωρημένο στάδιο. Η πιο επικίνδυνη ωστόσο επιπλοκή που μπορεί να προκύψει από την εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση είναι η πνευμονική εμβολή. Πρόκειται για την απόφραξη κλάδων της πνευμονικής κυκλοφορίας λόγω μετανάστευσης σε αυτή του θρόμβου αίματος από τις φλέβες των κάτω άκρων μέσω του κυκλοφορικού συστήματος. 

Εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση στο πόδι: Θεραπευτικές Προσεγγίσεις

Η έγκαιρη και κατάλληλη θεραπεία είναι ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης και την πρόληψη των επιπλοκών. Η θεραπεία έχει ως στόχο τη διακοπή της αύξησης του μεγέθους του θρόμβου και την αποφυγή της μετακίνησης του θρόμβου προς την πνευμονική κυκλοφορία. Σε πρώτη φάση, χορηγούνται αντιπηκτικά φάρμακα για την πρόληψη της ανάπτυξης νέων θρόμβων και τη διευκόλυνση της θρομβόλυσης του οργανισμού. Η διάρκεια της αντιπηκτικής αγωγής κυμαίνεται από 3 έως 12 μήνες. Παράλληλα, ο ασθενής ενθαρρύνεται να φορά ελαστικές κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης, οι οποίες βοηθούν στην πρόληψη του μεταθρομβωτικού συνδρόμου βελτιώνοντας τη ροή του αίματος στο προσβεβλημένο άκρο. Συνιστάται επίσης η κινητοποίηση του ασθενούς, μετά από μια περίοδο ασφαλείας. 

Ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται ικανοποιητικά στη συντηρητική αγωγή ενδέχεται να επωφεληθούν από την τοποθέτηση μιας μικρής συσκευής που παγιδεύει τους θρόμβους. Η συσκευή αυτή ονομάζεται φίλτρο κάτω κοίλης φλέβας, η αφαίρεση του οποίου είναι εφικτή εντός εξαμήνου. Επιπλέον, σε ασθενείς με σοβαρή συμπτωματολογία που δεν ανταποκρίνονται επαρκώς στη συντηρητική αγωγή δύναται να εφαρμοστεί πιο επεμβατική αντιμετώπιση. Πλέον, υφίστανται καινοτόμες, ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές για την αντιμετώπιση της πάθησης, όπως η θρομβόλυση διαμέσου καθετήρα ή η θρομβόλυση μαζί με διαδερμική μηχανική θρομβεκτομή καθώς και η τοποθέτηση φλεβικών ενδοναρθήκων (stent) με σκοπό την ανακούφιση από σοβαρά συμπτώματα όπως το έντονο οίδημα ή η φλεβική χωλότητα.  Οι τεχνικές αυτές καθιστούν εφικτή τη διάλυση του θρόμβου. Η χειρουργική θρομβεκτομή, δηλαδή η χειρουργική εκτομή του θρόμβου δεν εφαρμόζεται παρά μόνο σε σπάνιες περιπτώσεις, καθώς ενέχει σημαντικό κίνδυνο επιπλοκών συγκριτικά με τη συντηρητική αγωγή. 

Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση στο πόδι είναι μια σοβαρή πάθηση με δυνητικά απειλητικές για τη ζωή συνέπειες, γεγονός που τονίζει τη σημασία της έγκαιρης αναγνώρισης και θεραπείας. Η κατανόηση των παραγόντων κινδύνου, η αναγνώριση των συμπτωμάτων και η χρήση αποτελεσματικών μεθόδων θεραπείας μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τα συμπτώματα και την ποιότητα ζωής των ασθενών. Η έγκαιρη παρέμβαση είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη όχι μόνο της εξέλιξης της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης αλλά και της εμφάνισης πνευμονικής εμβολής, διασφαλίζοντας έτσι την υγεία του ασθενούς. Ο Αγγειοχειρουργός στην Αθήνα Δρ. Σοφοκλής Τραχανέλλης εφαρμόζει το κατάλληλο θεραπευτικό σχέδιο για την αντιμετώπιση της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης στο κάτω άκρο ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε μεμονωμένου περιστατικού.