Φλεβίτιδα: Πώς εκδηλώνεται & πώς αντιμετωπίζεται
Η φλεβίτιδα, η οποία χαρακτηρίζεται από φλεγμονή των φλεβών, είναι μια κοινή αγγειακή διαταραχή που μπορεί να επηρεάσει άτομα οποιασδήποτε ηλικίας. Η φλεγμονή αυτή που αναπτύσσεται στις φλέβες προκαλείται λόγω κάποιου αιτιολογικού παράγοντα. Ο αιτιολογικός παράγοντας αυτός είναι συνήθως η θρόμβωση, δηλαδή ο σχηματισμός θρόμβου αίματος στο εσωτερικό της φλέβας, με αποτέλεσμα να σχηματίζεται φλεγμονή μέσα και γύρω από αυτήν. Σε αυτή την περίπτωση γίνεται λόγος για θρομβοφλεβίτιδα. Συνεπώς, ως φλεβίτιδα (ή θρομβοφλεβίτιδα) ορίζεται η θρόμβωση των φλεβών. Ενώ επηρεάζει κυρίως τις επιφανειακές φλέβες, η φλεβίτιδα μπορεί επίσης να εκδηλωθεί και σε βαθύτερες φλέβες, οδηγώντας δυνητικά σε σοβαρές επιπλοκές.
Κατηγοριοποίηση φλεβίτιδας
Η φλεβίτιδα μπορεί να κατηγοριοποιηθεί σε δύο κύριους τύπους: επιπολής θρομβοφλεβίτιδα και εν τω βάθει θρομβοφλεβίτιδα. Η επιφανειακή φλεβίτιδα συνήθως εμφανίζεται στις επιφανειακές φλέβες, κυρίως στα κάτω άκρα, και συχνά σχετίζεται με κιρσούς. Η εν τω βάθει θρομβοφλεβίτιδα αντιπροσωπεύει μια σοβαρότερη μορφή της πάθησης, καθώς εκδηλώνεται με σχηματισμό θρόμβου αίματος στις βαθύτερες φλέβες, συνήθως στα κάτω άκρα, και μπορεί να οδηγήσει σε απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές όπως η πνευμονική εμβολή.
Φλεβίτιδα: Αίτια
Η φλεβίτιδα συνιστά αγγειακή διαταραχή με πολυπαραγοντική αιτιολογία. Στους αιτιολογικούς παράγοντες που συμβάλλουν στη φλεβίτιδα συγκαταλέγονται αρχικά η παρατεταμένη ακινησία ή η καθιστική ζωή. Η παρατεταμένη ακινησία και ο καθιστικός τρόπος ζωής μπορεί να οδηγήσει σε στάση του αίματος μέσα στις φλέβες και αυξημένο κίνδυνο σχηματισμού θρόμβων. Υποκείμενες παθήσεις όπως οι κιρσοί, η θρομβοφιλία (η τάση να σχηματίζονται θρόμβοι αίματος), η παχυσαρκία και το κάπνισμα συμβάλλουν επίσης στην ανάπτυξη φλεβίτιδας θέτοντας σε κίνδυνο τη φλεβική ακεραιότητα ή προάγοντας μια κατάσταση υπερπηκτικότητας. Η ενδοφλέβια χρήση φαρμάκων ή τοποθέτηση ενδοφλέβιων καθετήρων μπορεί επίσης να πυροδοτήσει την πάθηση.
Κλινική εικόνα φλεβίτιδας
Η κλινική εικόνα της φλεβίτιδας ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο και τη θέση της προσβεβλημένης φλέβας. Τα κοινά συμπτώματα της επιφανειακής φλεβίτιδας περιλαμβάνουν:
- Ερυθρότητα και αίσθημα καύσου πάνω από την προσβεβλημένη φλέβα
- Ευαισθησία και πόνος κατά μήκος της πορείας της φλέβας
- Οίδημα και σκλήρυνση της πληγείσας περιοχής
- Αποχρωματισμός του δέρματος
Η εν τω βάθει φλεβική θρομβοφλεβίτιδα μπορεί να εκδηλωθεί με:
- Πρήξιμο στο ένα ή και στα δύο πόδια
- Πόνος ή ευαισθησία στο πόδι, που συχνά επιδεινώνεται με την ορθοστασία ή το περπάτημα
- Αυξημένη θερμοκρασία στην περιοχή του ποδιού που είναι πρησμένο ή πονάει
- Κόκκινο ή αποχρωματισμένο δέρμα στο προσβεβλημένο πόδι
Φλεβίτιδα: Στρατηγικές θεραπείας
Η θεραπεία για τη φλεβίτιδα επικεντρώνεται στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, στην πρόληψη των επιπλοκών και στη θεραπεία της υποκείμενης αιτίας. Σε πρώτη φάση συνήθως εφαρμόζονται συντηρητικά μέτρα αντιμετώπισης όπως ανύψωση του προσβεβλημένου άκρου για μείωση του οιδήματος, λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ) για τη μείωση του πόνου και της φλεγμονής, εφαρμογή ελαστικών καλτσών συμπίεσης, ενώ χορηγούνται και αντιπηκτικά φάρμακα σε περιπτώσεις εν τω βάθει φλεβικής θρομβοφλεβίτιδας για την πρόληψη της επιδείνωσης της πάθησης και τη μείωση του κινδύνου πνευμονικής εμβολής. Σε προχωρημένες περιπτώσεις ωστόσο έχουν ένδειξη πιο επεμβατικές προσεγγίσεις. Ο Αγγειοχειρουργός στην Αθήνα Δρ. Σοφοκλής Τραχανέλλης εφαρμόζει τις πιο σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές, όπως η επέμβαση με laser, για οριστική απαλλαγή από τη φλεβίτιδα και τα ενοχλητικά συμπτώματα που αυτή προκαλεί.
Φλεβίτιδα: Πρόληψη και μακροπρόθεσμη διαχείριση
Τα προληπτικά μέτρα για τη φλεβίτιδα είναι ιδιαίτερα σημαντικά για άτομα υψηλού κινδύνου. Αυτά περιλαμβάνουν τακτική σωματική άσκηση, διατήρηση υγιούς βάρους, διακοπή του καπνίσματος και επαρκή ενυδάτωση. Για όσους διατρέχουν κίνδυνο εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης, μπορεί να συνιστάται προληπτική αντιπηκτική αγωγή, ειδικά σε καταστάσεις υψηλού κινδύνου όπως μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις.
Η φλεβίτιδα, αν και διαχειρίσιμη, μπορεί να οδηγήσει σε εκτεταμένη νοσηρότητα εάν δεν αντιμετωπιστεί σωστά. Η αναγνώριση των συμπτωμάτων της, η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου η πάθηση να έχει ευνοϊκή έκβαση. Η πρόληψη διαδραματίζει βασικό ρόλο, ιδιαίτερα σε άτομα με αυξημένη προδιάθεση εκδήλωσης φλεβίτιδας.